It’s not Christmas until Hans Gruber falls off Nakatomi Plaza. Niet alleen het opschrift van de favoriete kersttrui van Ben Van Alboom, maar ook een waarheid als een kalkoen. Ja, zelfs vandaag nog – 35 jaar nadat John McTiernan met Die hard tekende voor de grootste bundel kerstpret sinds ‘Christmas Card from a Hooker in Minneapolis’ van Tom Waits.
Is Die hard de afgelopen 35 jaar echt tot beste kerstfilm aller tijden uitgegroeid? Toegegeven, It’s a wonderful life en Batman returns komen aardig in de buurt. Maar Alan Rickman blijft de beste Grinch en Bruce Willis zorgt toch voor de grootste kerstmirakels. Zoals het een actieheld uit die tijd betaamt, zou je kunnen denken, maar dat is dus verkeerd gedacht. Want het einde van het machotijdperk werd in feite al ingeluid met Die hard. Op z’n eighties, maar toch.
Nu kan het goed zijn dat je rechtop veert en “ho ho ho maar” roept. En dat is niet eens zo onbegrijpelijk, als je kijkt naar het palmares van Bruce Willis de voorbije drie decennia. Maar in 1988 brak hij met Die hard op verkwikkende wijze met het belachelijk onkwetsbare imago van de door testosteron gedreven en door anabolen geboetseerde actieheld.
Slap of stoer?
In het begin van de kerstklassieker ziet Bruce Willis eruit als een parkeerwachter met de haarlijn van een HR-manager. Op het einde ziet hij er níet meer uit. Zijn personage is de antipode van de stoere actieheld: doorsnee, kwetsbaar, en hoe sneller hij zich uit de voeten kan maken, hoe liever.
Ook niet onbelangrijk: Willis speelt een klooiende kinkel die het niet kan verkroppen dat zijn vrouw meer geld verdient dan hem, maar die uiteindelijk wel bij zinnen komt. Nadat er eerst bijna een flatgebouw op hem neervalt, maar toch.
Dat maakt van Die hard uiteraard geen feministisch traktaat, al moet gezegd dat hij nog wel de Bechdel Test doorstaat. Geenszins met onderscheiding, maar van een kerstfilm mag je nu ook weer geen té grote mirakels verwachten. Het moet allemaal een beetje geloofwaardig blijven. Maar je merkt dus wel dat Die hard – meer dan andere actiefilms uit die tijd – zich op zijn minst de moeite getroost om emancipatie het hoofd te bieden, en er steekt daarnaast zelfs een mini-verhaallijn over politiegeweld in.
Yippee ki-yay
Ik ben bovendien geneigd om te denken dat dat, naast de regie van McTiernan en de briljante cinematografie van Jan de Bont (lees hier ons interview met de legendarische cameraman en regisseur, nvdr), één van de redenen is waarom de film zo goed is verouderd. In die 33 jaar is politiegeweld in de VS alleen maar zichtbaarder geworden, en helaas kan iedereen zich vandaag nog steeds iets voorstellen bij mannen wier rechterteelbal ineenkrimpt wanneer hun vrouw met een dikkere pree en een salaris-Tesla naar huis komt.
En nee, dat is allemaal de essentie niet van Die hard, maar het maakt er wel een betere én tijdlozere film van. Dat en “yippee ki-yay, motherfucker” natuurlijk.
Die hard is te bekijken via Disney+.
Dit stuk verscheen in het Macho-nummer van Humbug. Dat kan je hier kopen.
Comments