Ooit was de macho ongenaakbaar en evident, maar sinds #MeToo worstelt hij met een imagoprobleem. In ons eerste nummer bekijken we zijn impact, van James Bond tot vrouwelijke superhelden. Maar ook voor Burt Lancaster en de Franse filmmaakster Claire Denis zijn rollen weggelegd. Wat mag je nog meer verwachten?
‘Een macho kan ook heel vertederend zijn, toch?’ Patrice Toye was einde jaren negentig de eerste vrouw in Vlaanderen die een film maakte. In die mannenwereld zocht en vond zij haar weg, met indringende films als Rosie en Muidhond tot resultaat. Haar kijk is steeds genuanceerd, terwijl haar eerste ervaringen op filmsets dat niet altijd waren. ‘Als ik niet inging op avances, dan kon dat alleen maar betekenen dat ik een lesbienne was.’
In het eerste nummer komt Toye uitgebreid aan het woord, net als de Amerikaanse regisseur George Huang, bekend van Swimming with sharks met Kevin Spacey. Dat was bijna dertig jaar geleden een vlijmscherpe film over grensoverschrijdend gedrag en manipulatieve bazen in Hollywood. ‘Ooit belde een manager mij om te vragen of hij vijftig exemplaren van mijn film kon kopen. Hij wilde de stagiairs en assistenten laten zien wat een job in de filmwereld behelst.’
Reden genoeg om Swimming with sharks na al die jaren te herbekijken. Maar ook Zero dark thirty fascineert in deze onzekere tijden voor macho’s. Kathryn Bigelow hing haar film immers op aan het ouderwetse beeld van de mannelijke actieheld, maar de hoofdrol is wel voor Jessica Chastain. Bruce Willis is als John McClane iconisch in Die hard, waarin hij op verkwikkende wijze brak met het onkwetsbare imago van de door testosteron gedreven held. In Cool hand Luke is Paul Newman dan weer eerder een laconieke, jongensachtige rebel, ver weg van het agressieve cliché. Wie zijn held liever stoïcijns lust, kan terecht bij Patrick Swayze in Road house. En zo bespreken we wel meer films.
Als er een acteur en filmmaker is voor wie stoere binken geen geheimen hebben, dan is het wel Clint Eastwood. Maar in hoeverre komt dat imago overeen met zijn portret van het ultieme alfamannetje op het witte doek? Stilaan maakt hij komaf met het stereotype dat hij zelf creëerde.
Het kan niemand ontgaan zijn dat steeds meer vrouwelijke superhelden opstaan. Denk maar aan Captain Marvel, Harley Quinn en Wonder Woman. Zijn zij de nieuwe macho’s? Maar de meesten van hen leiden aan het Smurfin-complex: ze zijn de enige vrouw in een groep mannen. Intussen geven grote studio’s zichzelf vrolijk schouderklopjes.
Shaken, not stirred? James Bond wist altijd hoe hij zijn Martini lustte, al leek hem dat de laatste jaren veel minder te interesseren. Hij ging mee met zijn tijd en werd zo een held van vlees, bloed en tranen. Straks gaat hij nog viervijfde werken.
Wie altijd al de tijd ver vooruit was, is Claire Denis. Terwijl de stoere man zo vaak als een cliché in beeld kwam, toont zij hem sensueel en zorgend. Met een film als Beau travail zijn gespierde mannen meer dan hun crimineel cv. In High life liet zijn Robert Pattinson een terdoodveroordeelde in de ruimte zijn, die zich opwerpt als liefhebbende vader.
Typecasting van alle tijden. Douglas Fairbanks was altijd weer een atletische optimist, Clark Gable een viriele alleman. Een ijskoude charmeur kon je herkennen in Kirk Douglas. Steve McQueen was de koele kikker, terwijl John Wayne een no-nonsense cowboy liet zien. En Burt Lancaster? Die was dat allemaal en belichaamde zo het machismo in het Hollywood van de twintigste eeuw.
Wat nog meer? In ons eerste nummer hebben we eveneens het over de terreur van almachtige filmauteurs, over The Rock en knarren die vaker met boevenbendes dat met kwaaltjes kampen. Ontdek hoe Colette en Lizzie zich ontdeden van hun 19de eeuwse corset. Hoe in highschoolkomedies de bad boy steeds vaker een feminist is.
In terugkerende columns diepen we een onvergetelijke bijrol op, beluisteren we een soundtrack net iets aandachtiger en plukken we een naam uit de eindgeneriek van de film om te ontdekken wat zijn of haar rol is op de set.
Neem een abonnement op Humbug, koop het eerste nummer online of pik het op in een van de vele verkooppunten!