Met How to blow up a pipeline levert Daniel Goldhaber een explosieve ecothriller af die passieve toeschouwers van de klimaatcatastrofe een geweten schopt. En daarvoor heiligt het doel de middelen. ‘Om machthebbers te dwingen ons te beschermen tegen vernietiging liggen alle mogelijke opties open.’
Hoe ver kan je als klimaatactivist gaan? Dat is de vraag die Daniel Goldhaber onderzoekt in zijn als heistfilm verpakte klimaatthriller How to blow up a pipeline. Hierin volgt de 31-jarige Amerikaan acht jonge klimaatactivisten – een bonte bende bestaande uit onder andere Xochitl (Ariela Barer), de ongeneeslijk zieke Theo (Sasha Lane) en de impulsieve Logan (Euphoria-ster Lukas Gage) – die verzamelen in een huis in West-Texas. Op die afgelegen plek in de Amerikaanse oliestaat bereiden ze nauwkeurig een aanslag voor op de pijpleidingen van een nabijgelegen raffinaderij. De infrastructuur vernietigen die de wereld mee om zeep helpt, vinden ze gerechtvaardigd.
Daarin lijken de klimaatactivisten helemaal op Andreas Malm, de Zweedse activist op wiens gelijknamige manifest uit 2021 How to blow up a pipeline is gebaseerd. ‘Ik wilde dit verhaal al heel lang vertellen’, vertelt Goldhaber via Zoom. ‘Mijn ouders zijn allebei klimaatwetenschappers. Het doembeeld van het veranderende klimaat hing daardoor als een sluier over mijn opvoeding. Toen ik Andreas’ boek in handen kreeg, vielen al de puzzelstukjes samen. Hij stak me aan met zijn ideeën en de filosofische en morele vragen die hij in zijn boek opwerpt. Ik voelde meteen dat er een goede heistfilm in verstopt zat.’
Verwacht dus geen How to-film die stap voor stap uitlegt hoe je een bom kan maken en een pijpleiding kan opblazen, maar een broeierige thriller over een explosief topic. ‘Klimaatverandering is een provocatief onderwerp, ja. Daarom wilde ik deze film natuurlijk zo graag maken. Het is de grootste existentiële bedreiging waarmee de mensheid ooit geconfronteerd is. Aangezien genrefilms altijd al een interessant vehikel waren om heikele thema’s zoals ongelijkheid en revolutie aan te snijden, dacht ik: waarom er dan geen maken over klimaatverandering?’
Klimaatverandering staat gelukkig steeds hoger op de politieke agenda. Toch duiken er nog altijd maar weinig klimaatactivisten op in film. Hoe komt dat?
Goldhaber: ‘Ik denk dat populaire media en kunst altijd een beetje terughoudend zijn geweest als het gaat om het vertellen van linkse verhalen – van linkse revoluties tot linkse successen. Daar zijn waarschijnlijk verschillende redenen voor. Zo is het binnen de filmindustrie steeds moeilijker om echt origineel, iconisch werk te maken en tentoon te stellen.’
'Populaire media en kunst zijn altijd wat terughoudend geweest als het gaat om het vertellen van linkse verhalen.’
‘Er zijn natuurlijk films over dit soort radicalisme – denk maar aan Night moves, First reformed and Woman at war – maar ze bestaan niet op dezelfde manier in het publieke bewustzijn als andere narratieven. Maar ik denk, of hoop toch, dat we in de toekomst wel meer van dit soort verhalen zullen zien als een weerspiegeling van een verschuiving in onze samenleving.
Klimaat is spijtig genoeg een polariserend onderwerp. Door deze film te maken, zullen velen je ook als een activist bestempelen. Voel je je daar comfortabel bij?
Goldhaber: (stellig) ‘Ik ben geen klimaatactivist! Dat heb ik, samen met de anderen die aan deze film hebben meegewerkt, altijd actief tegengesproken. Ik zet mijn leven, lichaam en vrijheid niet op het spel zoals echte activisten dat doen. Ik ben slechts een verhalenverteller, een producent van cultuur.’
Die verhalenvertellers zijn toch ook belangrijk?
Goldhaber: ‘Natuurlijk zijn zij ook belangrijk in dat ecosysteem van verandering, maar ik vind dat hun rol vaak wordt overschat. Er schuilt zeker waarde in het vertellen van verhalen. Verhalen vormen immers de morele infrastructuur van onze wereld. Ze gidsen hoe we denken, hoe we reageren, hoe we wetten maken, hoe we ze naleven, hoe we ons verhouden tot elkaar.’
‘Natuurlijk zijn verhalenvertellers belangrijk in het ecosysteem van verandering, maar hun rol wordt overschat.’
‘Verhalen kunnen daarnaast ook gesprekken op gang brengen, zoals Andreas Malms boek deed. Maar er wordt al zo lang gepraat over klimaatverandering – en dat wil niet noodzakelijk zeggen dat er gedurende die tijd het probleem ook echt werd aangepakt. Om machthebbers te dwingen ons te beschermen tegen vernietiging liggen alle mogelijke opties open.’
Wat hoop je dan te bereiken met deze film?
Goldhaber: ‘Ik ben vooral blij dat ik deze film heb kunnen maken! (lacht) Daarnaast zorgde de film (die in Amerika al in 2022 uitkwam, nvdr.) voor enkele fondsenwervingscampagnes voor activisten. Eigenlijk wil ik vooral dat mijn film bijdraagt aan een oplossing van het probleem – en dat kan natuurlijk ook door gesprekken op gang brengen. Maar bekijk mijn film niet als je daarmee een activistische daad hoopt te verrichten. Dat zou ik echt verschrikkelijk vinden. De systemische verandering die nodig is, komt niet door babbelen of de publieke opinie. Praten is zeker waardevol, maar lang niet zo waardevol als actie.’
'How to blow up a pipeline' is vanaf 16 augustus 2023 in Belgische bioscopen te zien. In Nederland is Daniel Goldhabers film vanaf 17 augustus 2023 te zien.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk. Schrijf je hier in op onze wekelijkse nieuwsbrief.