Deze korte klassiekers kunnen Scorsese inspireren
- Johannes De Breuker
- 10 jan 2024
- 4 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 23 jan 2024
Vorig jaar oogstte Martin Scorsese nog kritiek door geen plaspauze toe te staan tijdens zijn 206 minuten durend misdaadepos Killers of the flower moon. Dit jaar start Marty naar eigen zeggen met een compacte film van 80 minuten over de levenswandel van Jezus. Deze drie korte klassiekers wijzen de snelste weg.
Pickpocket (76 minuten)
Martin Scorsese heeft het licht gezien. Nadat Killers of the flower moon in wereldpremiĆØre ging tijdens Cannes 2023, trok Marty en zijn vrouw naar de conferentie āthe Global Aesthetics of the Catholic Imaginationā in ItaliĆ«. Daarna ontmoette hij kort Paus Franciscus, zei de cineast tegen L.A. Times. āOp de oproep van de paus aan kunstenaars reageerde ik op mijn manier: door een scenario te schrijven voor een film over Jezus.ā
Dat deed hij al eerder in 1988 met de Last temptation of Christ. Om dit Bijbelse verhaal met Willem Dafoe als Jezus te vertellen, had Scorsese echter 184 minuten nodig. Ook ās mans laatste echt religieuze film uit 2016, Silence, klokte af op 181 minuten. Wetende dat zijn opkomende Jezus-film geĆÆnspireerd is op een verhaal van ShĆ»saku EndĆ“, de Japanner die ook aan de basis van Silence lag, kan je enkel denken: hoe gaat Scorsese in godsnaam het verhaal van Jezus in 80 minuten vertellen?
Hoe gaat Scorsese in godsnaam het verhaal van Jezus in 80 minuten vertellen?
Misschien kan hij nog eens kijken naar de films van Robert Bresson, de gelovige Fransman wiens Diary of a country priest (1951) aan de basis lag van Taxi driver (1976). āIeder personage in die film, misschien met uitzondering van de oudere priester, lijdtā, zei Scorsese in 2016 over Bressons film tegen La CiviltĆ Cattolica. āElk personage voelt zich gestraft en de meesten van hen brengen elkaar schade toe. Op een gegeven moment heeft de priester een gesprek met een van zijn parochianen en zegt tegen haar: āGod is geen folteraar. Hij wil alleen dat we genadig zijn voor onszelf.ā En dat opende iets voor mij.ā
En die genade voel je ook in Pickpocket (1959), een meesterwerk van 76 minuten waarvoor Bresson vandaag misschien nog wel het meeste bekend is. Deze film volgt Michel, een weinig interessante man die zijn zoektocht naar werk staakt wanneer hij de ambacht van het stelen ontdekt. Bresson brengt zijn āavonturenā repetitief, onthecht en zonder drama in beeld.
Hanne Schelstraete schrijft in ons opkomende nummer dat Bresson āeen diep-religieuze intellectueel was die cinema beschouwde als een vorm van geloof.ā Hij was er rotsvast van overtuigd dat hij leegte moest creĆ«ren zodat God die kon vullen. Of: āeen leegte waarin elke vorm van inleving of dramatische spanning ontbreekt en Gods genade voelbaar kan worden.ā
Misschien moet Scorsese dus gewoon nog eens naar Pickpocket kijken om te zien hoe hij een compacte film van 80 minuten over zoiets complex als religie en genade kan maken?
Bekijk āPickpocketā via o.a. Apple tv, LaCinetek en Amazon.
Petite maman (73 minuten)
Het verhaal van Jezus mag dan over de Vader, de Zoon en de Heilige Geest gaan. Petite Maman (2021) gaat over de moeder, de dochter en de heilige band daartussen. En CĆ©line Sciamma heeft slechts 73 minuten nodig om die sacred bond inventief bloot te leggen door tijd en gevoelens kort te sluiten.
āStrikt genomen is het een tijdreisfilmā, zei Sciamma in 2021 tegen Humbug. āMaar eentje zonder reizen, zonder tijd en zonder teletijdmachine. Of ja, de film zelf is het vehikel waarin je stapt om naar een plek of een tijd te reizen waar twee mensen die normaal niet samen kunnen zijn elkaar toch ontmoeten. Het is een tijdreisfilm waarin twee mensen op een warme manier worden samengebracht. Petite maman gaat over een gezamenlijk hier en nu dat eigenlijk nooit kan zijn.ā
Zal Scorsese een tijdreisfilm maken? Het zou zomaar kunnen als we zijn bekentenis mogen geloven.
Zal Scorsese een tijdreisfilm maken? Het zou zomaar kunnen als we zijn bekentenis mogen geloven. āDe film zal zich voor het grootste deel in de hedendaagse tijd afspelenā, staat er in het L.A. Times-interview te lezen. āHij wil zich niet vastpinnen op een bepaalde periode. De film moet immers tijdloos aanvoelen.ā Dus draagt Jezus dan tijdloze Birckenstocks in Marty's nieuwste?
Als Scorsese straks toch de nood voelt om weer een lang periodeportret te maken, dan kan ie de korte tijdreisfilm Petite maman nog eens bekijken om te zien hoe je een diepe band bondig kan blootleggen.
Via (s)VOD te bekijken via o.a. Mubi, Cinetree, Apple TV, Amazon, Youtube
Goodbye, Dragon inn (72 minuten)
Weinig filmmakers die zoān heilig geloof in cinema hebben als Scorsese. Dat blijkt alvast uit zijn uitspraken over superheldenfilms, de projecten van andere cineasten die hij financiert, zijn bevlogen opiniestukken en natuurlijk ook het World Cinema Project, zijn non-profit waarmee de New Yorkse filmmaker zich toelegt op het bewaren en restaureren van (vergeten) filmklassiekers.
Scorsese is de beschermengel van de betere bioscoopfilm. Dan is het moeilijk om bescheiden films te maken.
Scorsese is dus de beschermengel van de betere bioscoopfilm. Als je die rol eenmaal hebt opgenomen, is het moeilijk om bescheiden films te maken. Hoe kan je filmcultuur redden als de bezoekers van je film na 90 minuten alweer uit de bioscoopzaal verdwenen zijn? Je wil ze natuurlijk zo lang mogelijk in dat heiligdom vasthouden. Wanneer Scorsese deze druk begint te voelen, dan zet ie zich best nog eens aan Goodbye, Dragon Inn.
Deze film van Tsai Ming-liang uit 2003 speelt zich af in een vervallen bioscoop tijdens de laatste voorstelling voordat de bioscoop voorgoed sluit. Slechts 72 minuten heeft de Taiwanese regisseur nodig om complexe themaās te verkennen als eenzaamheid, vergankelijkheid en nostalgie. Ook is deze film met lange shots en spaarzame dialogen vooral een ode aan de filmkunst en -cultuur. Goodbye, Dragon Inn voelt als een daad van verzet tegen de tand des tijd, die niet enkel genadeloos knabbelt aan de architectuur van film ā bioscopen ā maar ook aan film zelf.
Om maar te zeggen: ook bescheiden films als Tsai Ming-liangs klassieker kunnen hun grenzeloze bewondering voor filmkunst uitdrukken.
Bekijk āGoodbye, Dragon Innā ooit in een bioscoop. Deze film is te bekijken via Apple Tv en The Internet Archive.
Lees hier het interview met Martin Scorsese in Los Angeles Times.
Lees je onze interviews, recensies en artikels graag? Waarom ons niet steunen voor ā¬5, ā¬10, ā¬25Ā of ā¬50? Schrijf je hierĀ in op onze wekelijkse nieuwsbrief.
