Hoeveel mensen zullen dit jaar naar de uitreiking van de Oscars kijken? De afgelopen jaren zag de Academy dat aantal met maar liefst 56 procent teruglopen. Heeft dit elitaire clubje zichzelf met controverse na controverse irrelevant gemaakt?
Dalende kijkcijfers zijn al langer een tendens bij alle grote awardshows. Cijfers van Nielsen Data tonen aan dat het aantal voor de Emmy Awards in 2021 liefst 14 procent lager lag vergeleken met een jaar eerder. Bij de Grammy’s ging het zelfs om 51 procent. En de Oscars? Maar liefst 56 procent.
De Oscars stonden lange tijd bekend als een prestigieuze awardshow waar het kaf van het koren gescheiden werd op gebied van filmtalent. Enkele controverses later – denk aan #OscarsSoWhite en #TimesUp – is de perceptie veranderd en wordt de Academy of Motion Picture Arts and Sciences, de non-profitorganisatie achter de Oscars, gedwongen om achter de feiten aan te hollen.
De Academy voegde recent twee nieuwe categorieën toe die door het publiek gestemd worden: Oscar Fan Favourites, waarbij het publiek hun favoriete film van het jaar kan kiezen, en Cheer Moment, ofwel het moment in een film dat het meest doet jubelen. De nieuwe concepten kunnen echter op weinig steun rekenen vanuit de filmwereld.
De Academy voegde recent twee nieuwe categorieën toe, die echter op weinig steun kunnen rekenen vanuit de filmwereld.
Ook filmjournalist Robin Broos is niet overtuigd. 'De wil om het publiek meer te betrekken is puur ingegeven door kijkcijfers. De Oscars waren altijd een manier om samen te vieren wat goede cinema is. Het was een select groepje mensen binnen de sector dat samen mocht beslissen wat de beste film en de prestaties van dat jaar waren. Het ging niet over de meest populaire film. Als we dat zouden toepassen op Vlaamse filmprijzen, zou jaar na jaar de zoveelste F.C. De Kampioenen-film winnen.'
'Je hebt een instituut zoals de Oscars nodig om interessante dingen binnen de filmwereld te belonen. Er moeten grenzen verlegd worden met een film, dat is belangrijker dan het aantal bezoekers dat een film lokte, want dan zou alleen Spider-man nog winnen', aldus Broos.
Geven wat het publiek verwacht
Acteur Samuel L. Jackson zei in een recent interview met The Times dat films die hoge inkomsten binnenrijven en kijkers in de bioscoop krijgen hiervoor beloond moeten worden. Broos is het daar niet mee eens: 'Als populaire films goed gemaakt zijn, moeten ze hiervoor beloond worden, maar als een entertainende film veel kijkers lokt, wil dat niet noodzakelijk zeggen dat die ook goed gemaakt is. Een Marvel-film is net gemaakt om het publiek te geven wat het verwacht.'
Die twee stemmen probeert de Academy nu te verenigen in één show. De Oscars blijven inzetten op ‘echte cinema’, maar proberen ook een breder publiek aan te trekken door een entertainmentshow op te voeren. De Academy bevindt zich middenin een existentiële crisis en de kloof tussen het soort films dat het nomineert en het soort films dat zalen vult, blijft groot.
De Oscars blijven inzetten op ‘echte cinema’, maar proberen ook een breder publiek aan te trekken door een entertainmentshow op te voeren.
Dat blijkt ook uit de effectieve genomineerden in de Beste film-categorie, en de publieksfavorieten uit de nieuwe categorie van Fan Favourites. Enkel Dune en The power of the dog komen op beide plekken terug. Online werden de nieuwe categorieën bestempeld als een goedkope truc om Marvel-fans blij te maken.
'Op de een of andere manier vinden we het allemaal belangrijk wat de Oscars zeggen', zegt Robin Broos. 'Mensen die tickets kopen om naar de cinema te gaan, willen geëntertaind worden en willen vooral niet dat er iemand vanuit een ivoren toren zegt: dat is geen goede cinema’.
Geloofwaardigheidsprobleem
De Oscars hebben een geloofwaardigheidsprobleem ontwikkeld. Na protesten die al decennia teruggaan – denk aan Marlon Brando in 1972 die zijn Oscar voor Beste acteur niet in ontvangst wou nemen tot native americans beter behandeld werden in Hollywood – is er weinig veranderd. De samenstelling van de Academy blijft voor meer dan tachtig procent wit. In de categorie ‘Beste regisseur’ blijven vrouwen, en al zeker vrouwen van kleur, zeldzaam.
Acteurs en andere leden van de filmindustrie die beschuldigd of veroordeeld worden voor grensoverschrijdend gedrag blijven deel uitmaken van de genomineerden en de winnaars. Zo ging de award voor Beste acteur in 2017 naar Casey Affleck, hoewel hij op dat moment verwikkeld was in een juridisch proces vanwege beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag op de set van I’m still here.
Broos: 'Er is redelijk wat kritiek geweest op het instituut an sich. De organisatie moet zichzelf heruitvinden en moet meer diverse filmliefhebbers betrekken, maar het publiek is beginnen afhaken. De veranderingen gebeuren stapvoets en niet aan de snelheid waartegen wij, als jonge mensen, het verwachten.'
Privé-avond
Wat nu? Broos ziet alvast meer heil in het terugkeren naar de essentie. 'De Oscars zijn een hele industrie geworden waar het centrale thema – de filmsector in de verf zetten –, naar de achtergrond is verdreven. Kijkcijfers, adverteerders en de pers zetten de Academy onder druk. Maar misschien hoeft het helemaal geen show te zijn, kan het even goed gewoon een privéavond in Hollywood zijn met de genomineerden, waarbij we achteraf een lijstje kregen met de winnaars. Zelfs ik ben geneigd om de nacht door te slapen (de Oscars worden door het tijdsverschil in België altijd om 2 uur ’s nachts uitgezonden, red.) en de volgende dag een compilatie te bekijken van de hoogtepunten.'
'De Oscars zijn een hele industrie geworden waar het centrale thema – de filmsector in de verf zetten – naar de achtergrond is verdreven', aldus filmjournalist Robin Broos.
Om tegemoet te komen aan de kritiek op de lange uitzendtijd besliste de Academy om een selectie van acht categorieën niet meer live uit te zenden. Ook deze beslissing kon op het nodige ongenoegen rekenen, blijkt uit de hashtag #PresentAll23 die de ronde deed op sociale media. 'We moeten het programma vanuit een Amerikaanse context bekijken, waar de kijkcijfers en adverteerders regeren. De Academy is zich aan het heroriënteren, maar de slinger slaat te ver door', aldus Broos. Als de Oscars de echte filmliefhebber niet meer kunnen boeien, en als ook de doordeweekse kijker afhaakt bij de urenlange ceremonie, voor wie zijn ze dan nog wel?'
Met dank aan StampMedia, waar dit artikel eveneens te lezen is.
De Academy Awards - kortweg de Oscars – worden uitgereikt in de nacht van 27 op 28 maart 2022. De show is live te volgen via Play More Cinema van Telenet.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.