‘s Werelds bekendste spion voert opvallend weinig spionnenwerk uit in No time to die, maar hij voelt er wel meer bij. Luidt dit het einde van de Bond-franchise in?
Onlangs hoorde ik dit gesprek op de bus: ‘Ga jij binnenkort naar de nieuwe James Bond kijken?’ ‘Oh, is er een nieuwe Bondfilm? Nee, ik kijk liever voetbal.’
Om maar te zeggen, er zijn nog mensen die níet weten dat we al twee jaar op die nieuwe Bond aan het wachten waren. En die vreemde kliek heeft alleszins één ding mee: ze ontlopen de onvermijdelijke teleurstelling die deze 25ste episode met zich meebrengt.
Is het dan een slechte film? Nee, helemaal niet. Zelfs de minste Bondfilm uit de Daniel Craig-jaren – Quantum of solace? – is meeslepend entertainment. En No time to die is dat zeker, en produceert meer dan één memorabele scène, zoals de jolige CIA-missie in een Cubaanse nachtclub. Maar is hij het aangekondigde progressieve afscheidsfeestje dat Craig verdiende? Ook nee. Uit anti-wokehoek komt wat gemor over de geaardheid van Q en de mogelijk zwarte opvolgster van Craig, maar het is niet dat het team achter de franchise nu plots een activistische agenda etaleert.
Of het nu Bonds time to die is, zijn symbolische dood is het sowieso.
Wat No time to die wel doet, is afscheid nemen van Bond – het personage. Niet letterlijk, misschien. (Of wel? Van mij krijg je geen spoilers.) Of het nu Bonds time to die is, zijn symbolische dood is het sowieso. Want het suave, koelbloedige personage dat Ian Fleming in de jaren 1950 tot leven riep, evolueerde over de laatste vijf films tot een man met zijn emoties op de tong, zijn helblauwe ogen wellend van liefdevolle ontroering. Wijlen Sean Connery had het moeten zien om het te geloven.
Bondgirl
Maar dat is niet het enige verschil met de originele incarnatie van de Schotse geheim agent. Hij wordt vandaag omringd door vrouwen die er niet meer alleen zijn om zijn oneliners te incasseren en zich op zijn lakens te draperen. Nee, ze bestaan om zijn leven te redden – zijn letterlijke leven, en de zin van zijn leven. Wie er uiteindelijk het meest evolueerde, is dus die Bondgirl. Zelfs haar naam valt te herinterpreteren: heet ze zo omwille van de man die haar betekenis geeft, of omwille van het broodnodige ‘bonden’ met zijn gevoelens?
Wie uiteindelijk het meest evolueerde in de franchise is niet 007, maar de Bondgirl.
Toch zou ik niet zover gaan om meteen met de term ‘sterke vrouwenrollen’ te gaan zwieren, want daarvoor krijgen de Bondgirls nog steeds te weinig diepgang. Van de vier vrouwen in deze film zijn Paloma, Nomi en Moneypenny amper uitgewerkt. Naomie Harris dienst als die laatste voornamelijk – en jammerlijk – als bladvulling om plotpunten uit te leggen.
‘Nieuwe’ 007
Leuk is het wel om naar de film te kijken met in het achterhoofd dat Phoebe Waller-Bridge (van Fleabag-faam) gevraagd werd om haar sausje over het script te gieten, als tweede vrouwelijke scenariste ooit voor een Bondfilm, na Johanna Harwood in de jaren 1960. Maar wie verwacht dat Lashana Lynch (de ‘nieuwe’ 007) Fleabag-gewijs naar de camera gaat knipogen, wordt teleurgesteld (lees: ik werd teleurgesteld). Toch voel je haar subtiele humor doorsijpelen in Lynchs snedigheid, en in de scène waarin Bond Paloma vriendelijk vraagt zich om te draaien wanneer hij zijn pak aantrekt.
Zo is het ook verleidelijk om te denken dat het Waller-Bridge is die Craig in een ostentatieve man spread op een vissersbootje plaatste. Of wil ik daarin haar hand zien? James Bond is immers al sinds zijn beginjaren een sekssymbool dat graag schaarsgekleed uit het water opdoemt (google ‘sean connery thunderball short shorts’ voor bewijzen).
Eerlijk is eerlijk: ik heb dus geen idee of Phoebe het brein was achter de moppen waar ik om moest lachen. Daar ging ik misschien te gemakkelijk vanuit.
Eén ding is wel zeker: er mag nog eens een bom onder de franchise gegooid worden. Het was superopwindend toen Daniel Craig met Casino royale de suffige Pierce Brosnan naar de vergetelheid ‘parkoerde’, en het wordt hopelijk superopwindend wanneer de nieuwe 007 het martiniglas overneemt. En zo niet? Dan wordt het misschien tijd dat de filmreeks sterft. No time to deny.
'No time to die' kwam op 29 september 2021 in de Belgische bioscopen.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.