Een jonge Zweedse vrouw die droomt van een pornocarrière in L.A.? Die uitdagende rol eigent Sofia Kappel zich helemaal toe in Pleasure, Ninja Thybergs genadeloze blik onder de lakens van de pornobiz. ‘Seksscènes met pornosterren voelen als een bezoek aan de gynaecoloog: ze hebben alles al gezien.’
Jarenlang zocht Ninja Thyberg naar de geknipte actrice om Bella Cherry te spelen, een jonge vrouw met een natte Amerikaanse Droom: pornoster worden. Uiteindelijk vond de Zweedse cineaste in de toen 20-jarige Sofia Kappel het ontbrekende puzzelstukje voor Pleasure, haar langspeeldebuut dat Thyberg op haar gelijknamige kortfilm van 2013 baseerde.
‘Ik was op het juiste moment op de juiste plaats’, verklaart Kappel waarom net zij als onbekende niet-acteur gecast werd om de zelfzekere en ambitieuze Bella Cherry te vertolken. ‘Nadat Ninja duizenden meisjes gecontacteerd had, gaf ze aan een gemeenschappelijke vriend de omschrijving van Bella door. Hij dacht meteen aan mij. Niet veel later deed ik auditie.’
Dat het geen rol in een doordeweeks drama was, wist Kappel meteen. Het feit dat ze zich als onervaren actrice enorm kwetsbaar zou moeten opstellen en een hele film zou moeten dragen, boezemde haar dan ook angst in. ‘Op het moment van de auditie zat ik niet lekker in mijn vel. Ik zat in therapie en daar had ik een lijstje opgesteld van situaties waarin ik me ongemakkelijk voel. Daarna moest ik die moeilijke omstandigheden opzoeken om aan mezelf te bewijzen dat ik er geen schrik voor moest hebben. Toen Ninja me dus vroeg of ik de rol wilde, dacht ik meteen “absoluut niet!” Natuurlijk zei ik “ja”. En maar goed ook!’
Dus die auditie was een onderdeel van jouw therapie?
Sofia Kappel: ‘Inderdaad. Tijdens de auditie had ik een echte out-of-body experience. Ik was niet langer mezelf en werd voor even echt Bella Cherry. Op dat moment voelde dat enorm goed, want Bella had niet al die struggles waarmee ik toen kampte. Dat was een bijzonder therapeutisch moment voor mij. Voordien had ik nooit aan acteren gedacht, laat staan aan een carrière erin, maar daarna wilde ik niets anders meer.’ (lacht)
Het is niet evident om als beginnende actrice zo’n uitdagende en expliciete rol te vertolken. Wat was het grootste obstakel dat je moest overwinnen?
Kappel: ‘Ik was zelf mijn grootste obstakel. Tijdens de opnames voelde ik me altijd veilig, maar ik was vaak onzeker over mijn performances. Die twijfel loslaten was enorm belangrijk. Als ik acteerervaring had gehad, had ik deze rol waarschijnlijk ook anders aangepakt en was het misschien wel makkelijker geweest. Nu was de enige manier om Bella eerlijk te portretteren, gelijkenissen zoeken tussen haar en mij. Bella is in veel opzichten een uitvergrote versie van mezelf – met als verschil dat ik nooit porno zou doen. (lacht) Het hielp ook dat ik er bij de audities van de andere rollen bij was.’
‘Bella is in veel opzichten dan ook een uitvergrote versie van mezelf – met als verschil dat ik nooit porno zou doen.’
Je tegenspelers komen allemaal uit de adult entertainment-industrie. Hoe was het om met echte pornosterren samen te werken?
Kappel: ‘Geweldig! Soms was het vermoeiend omdat ik de scènes vaak in m’n eentje moest dragen, maar over het algemeen was het echt leuk om samen te werken met de mensen die je wil portretteren. Dat zorgt er toch voor dat je authentiek blijft. We wilden immers ver van de mainstream clichés van de porno-industrie blijven. Bella moest een gelaagd en complex personage worden.
Ook tijdens de vele seksscènes was het goed om zo’n ervaringsdeskundigen naast je te hebben. Het voelde als naar de gynaecoloog gaan: wat ongemakkelijk in het begin, tot je beseft dat zij intussen alles al gezien hebben. (lacht) Dat maakte het voor mij veel makkelijker om uit de kleren te gaan. Zij zagen toch al 1000 naakte lichamen.’
Maar het gaat toch over meer dan enkel naaktscènes. In een van de brutaalste momenten in de film word je on tape verkracht en mishandeld door twee mannen.
Kappel: ‘Doordat het echte pornoperformers waren die ik al sinds hun auditie kende, voelde die opnames perfect veilig voor me. Die bewuste scène oefende ik trouwens maanden ervoor al met de intussen overleden Bill Bailey (in 2019 viel hij van een balkon in een Mexicaans hotel, nvdr), een heel lieve man die vaak voor brutale en gewelddadige seksscènes gecast werd. Hij had veel goede tips om die scènes er heel gewelddadig te doen uitzien. Het is heus niet dat ik echt bont en blauw ben geslagen. Voor mij was die scène een van de leukste! Iedereen rondom me voelde zich oncomfortabel terwijl ik me best amuseerde.’
Spiegler-model
Naast plezier is het bij Pleasure toch vooral bittere ernst. Want Ninja Thymans film is naast een portret over een jonge blondine die zich in L.A. een weg naar de pornotop wil vrijen vooral ook een kritisch portret dat de porno-industrie in zijn blootje zet. Niet door te kijken naar hoe zedeloos het er soms op het scherm aan kan toegaan, maar vooral door te tonen hoe pervers adult entertainment is na de opnames. Sofia Kappel botste meteen op haar eigen vooroordelen.
‘In Zweden pleitte ik ervoor om vrouwen als seksuele wezens te bezien. Toch keek ik ook echt neer op vrouwen die daadwerkelijk in de seksindustrie werkte. Toen ik naar de VS trok om Pleasure te maken, had ik dan ook veel vooroordelen – vooral voor de vrouwen die erin werkzaam waren. Het leven van hen wordt harder beïnvloed door porno dan dat van mannen. Omdat zij vaak onzichtbaar blijven. Ik voelde me wel hypocriet toen ik tegen deze vooroordelen opbokste.’
Hoe ben je van dat vooroordeel afgeraakt?
Kappel: ‘Ik vraag me niet meer af waarom ze doen wat ze doen. Omdat dat een problematische vraag is. Enerzijds omdat er evenveel antwoorden als performers zijn. Anderzijds omdat die vraag insinueert dat er iets mis is met werken in porno. Het cliché wil dat pornosterren gebroken zijn. En natuurlijk zijn er actrices die zo’n traumatisch verleden hebben. Maar overal werken er mensen die een moeilijke jeugd hebben gehad. Het is heus niet zo dat al die gebroken mensen samen porno zijn gaan maken. Mensen in de pornobiz zijn heel normaal. Je haalt ze er op straat niet uit. Nu zie ik vooral de overeenkomsten tussen mij en vrouwen die in porno werken en minder de verschillen.’
‘De gemiddelde carrière van een man in porno is vijf of zes jaar. Die van vrouwen is drie maanden.’
Porno blijft toch echt een mannenindustrie.
Kappel: ‘De gemiddelde carrière van een man is er vijf of zes jaar. Die van vrouwen is drie maanden. Omdat vrouwen snel door de mallemolen gaan. In het begin wil iedereen hen boeken. Omdat nieuwe pornoperfomers een resem firsts hebben: de eerste ‘boy-girl’, ‘anal’, ‘interracial’. Als je daarna niet genoeg meer opvalt of niet genoeg talent hebt – dat heb je echt wel nodig om het te maken – zal je snel minder boekingen krijgen.’
Pleasure zoomt in op een andere manier om relevant te blijven in de seksindustrie: extremer gaan.
Kappel: ‘Inderdaad. Als je het in porno wil maken, moet je alles doen. De Spiegler-girls zijn daar het schoolvoorbeeld van. Zij zijn de A-listers van porno. Elke jonge pornoactrice droomt er dan ook van om later een Spiegler-model te worden. Maar deze meiden doen alles – niet enkel het normale stuff dat Bella aanvankelijk wil doen. Gelukkig is er een verandering gaande.’
Welke verandering? MeToo?
Kappel: ‘Ja, MeToo heeft zeker voor verandering gezorgd in de pornoindustrie. Op het eerste gezicht lijkt alles er goed geregeld, met contracten die getekend moeten worden voor opnames. Vaak betekenen die niet meer dan: als je dit tekent, kan je achteraf niet beweren dat je verkracht bent. Maar de MeToo-storm woedt intern in adult entertainment. Daar geldt immers: spreek niet slecht over je collega’s. Niemand wil criticasters meer brandstof geven om af te geven op porno.’
‘In porno heerst er een vals gevoel van inspraak. Je mag “nee” zeggen als een scène te ver gaat, maar als je dat doet, dan sta je daarna te boek als een lastpost.’
Ook een platform als Only Fans lijkt de porno-industrie een makeover te bezorgen.
Kappel: ‘Only Fans zorgt ervoor dat zowel mannen als vrouwen de kans krijgen om zelf hun inhoud te maken, zelf te kiezen met wie ze werken en waar ze werken. In de Amerikaanse porno-industrie heerst er zoals gezegd een vals gevoel van inspraak. Je mag “nee” zeggen als een scène te ver gaat maar als je dat doet, dan sta je daarna te boek als een lastpost. Of wie een no-list heeft waarop performers staan met wie je niet wil samen, komt vaak zelf op de no-list terecht van productiebedrijven. Daarnaast verdienen zulke bedrijven het meeste geld. Hoe gek is het dat acteurs maar één keer betaald worden terwijl de fotografen, regisseurs en productiebedrijven blijven verdienen aan shoots?’
Hoe lossen we dat op?
Kappel: ‘De wereld zou mooier zijn als iedereen voor porno zou betalen! Pornobonzen maken immers enkel videos waar mensen voor willen betalen. Aangezien mannen daar vooral hun buidel voor opentrekken, hinkt porna ver achter. Maar als er minder gratis content te vinden is, dan zal er veel meer voor porno betaald worden – ook door vrouwen. Dat zou veel verbeteren, ook qua werkomstandigheden. Kijk maar naar de jaren 1970 en 1980. Toen gebeurden er ook problematische dingen, maar toen verdienden de performers wel beter hun boterham. Dankzij het internet is het free for all. Als Only fans ervoor kan zorgen dat pornoperformers weer meer zeggenschap en financiële onafhankelijkheid krijgen. Dat komt iedereen ten goede.’
Om af te sluiten. Pleasure toont de Amerikaanse Droom van Bella Cherry. Is het ook het begin van de Amerikaanse droom van Sofia Kappel?
Kappel: (lacht) ‘Ik wil natuurlijk meer films maken waarin ik complexe personages kan spelen – ik werkte onlangs nog mee aan twee Zweedse producties die volgend jaar uitkomen – maar ik heb geen Amerikaanse Droom in de zin van: ik wil bekend en rijk worden. Nee, de enige echte levensdroom die ik eigenlijk heb, is moeder worden. Fame and fortune horen daar niet bij.’
Pleasure verscheen 3 november 2021 in verschillende Belgische bioscopen. De film is vanaf 9 februari 2022 op Picl.be te zien.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.