Bij zijn release in 1926 brak The general geen potten, toch groeide de film uit tot een van de realistische komedies ooit. Bezieler Buster Keaton bewees zo dat hij niet moest onderdoen voor zijn generatiegenoot Charlie Chaplin.
The general wordt algemeen beschouwd als het chef d’œuvre van Buster Keaton, wiens films tot op de dag van vandaag erg geliefd zijn omwille van hun glasheldere structuur en ruimtelijke humor. Toch was The general in 1926 geen commercieel succes, al is de film intussen in ere hersteld en wordt hij erkend als één van de beste films uit de 20e eeuw. De onnavolgbare Keaton vertolkt een machinist de bij het uitbreken van de onafhankelijkheidsoorlog in 1861 afgekeurd wordt door het leger van de zuidelijken.
The general is een feest om naar te kijken. De film getuigt van een feilloos gevoel voor timing, met gags die organisch in het verhaal zijn verweven. Keaton is schitterend als de koene held tegen wil en dank – zijn locomotief (met aan boord zijn verloofde) wordt immers gekaapt waardoor hij tot ver achter de vijandelijke linies de achtervolging moet inzetten. Zijn halsbrekende klimpartijen op de trein behoren tot de gevaarlijkste fysieke stunts die Keaton ooit uitvoerde. De belachelijke vastberadenheid van de sullige treinbestuurder culmineert in een memorabele finale, die Amerikaans cultuurcriticus Walter Kerr omschrijft als de meest verbluffende visuele gebeurtenis ooit opgezet in een komedie.
Buster Keaton maakte zijn handelsmerk van nederige personages, wier psychologische drijfveren hij observeerde met de nauwgezetheid van een romanschrijver.
In die slotscenes besluit de onbevreesde protagonist een strategisch belangrijke brug in brand te steken, die het begeeft onder het gewicht van de trein, waarna het vehikel – zonder enige vorm van trucage – te pletter stort in de bedding van de rivier. Het is één van de vele hoogtepunten die het technisch meesterschap en de tijdloze humor van Buster Keaton illustreren, die van nederige personages zijn handelsmerk maakte, maar hun psychologische drijfveren observeerde met de nauwgezetheid van een romanschrijver.
Het typeerde Keaton dat hij, zoals filmcriticus Roger Ebert beweerde, te midden van de chaos steeds zijn kalmte kon bewaren. Met zijn ingehouden mimiek – hij wordt niet voor niets ‘the great stone face’ genoemd – slaagde hij er wonderbaarlijk in om een scala van emoties op te roepen. Zijn flegmatische uiterlijk, precisie en ongeëvenaard atletisch vermogen vormen Keatons grootste talent. Hij beschikte niet alleen over een rijke fantasie, maar had tevens een mateloze bewondering voor gadgets en machinale effecten – wat Keaton tot de meest realistische van alle komieken maakt, die terecht in één adem genoemd wordt met zijn wereldberoemde tijdgenoten Charles Chaplin en Harold Lloyd.
'The general' werd op 1 december 2022 vertoond in Cinematek. Wie daar niet bij kon zijn, kan de film thuis bekijken op Mubi.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.