In Koude Oorlogtijden bracht John Badham WarGames uit, een thriller die in 1983 alarmbellen deed afgaan bij toenmalig president Ronald Reagan. Maar de conclusies die toen uit deze paranoiathriller werden getrokken, zorgen er vandaag misschien net voor dat de echte dreiging onder de radar blijft.
In 1984 drukte Ronald Reagan de ‘Computer Fraud and Abuse Act’ erdoor. De reden dat hij deze wet op digitale bank- en defensiegerelateerde misdrijven wou, was John Badhams WarGames. Het verhaal wil dat de president deze overtuigende thriller van de Saturday night fever-regisseur liet screenen tijdens een weekendje op zijn buitenverblijf Camp David. De voormalige acteur werd er compleet paranoia van. Je zou voor minder als je ziet hoe gemakkelijk een rebelse maar goedhartige snotneus als David (Matthew Brodericks doorbraakrol) met wat vernuft en computerkennis heel het defensiesysteem van de VS hackt en bijna een atoomoorlog met de Russen ontketent.
De digitale dreiging die WarGames voortstuwt, is de zelflerende computer WOPR die dag in en dag uit de Derde Wereldoorlog uitvecht
De digitale dreiging die WarGames voortstuwt, is de zelflerende computer WOPR die dag in en dag uit de Derde Wereldoorlog uitvecht zodat het bij een echt conflict op elk scenario is voorbereid. Sommige werknemers als McKittrick (Dabney Coleman) geloven blind in deze computer, ontworpen door zijn mysterieus verdwenen collega-wetenschapper Falken (John Wood). Intern onderzoek toonde immers aan dat 22% van hun werknemers geen atoombom zou lanceren als het hen wordt opgedragen. Voorstanders als McKittrick willen daarom ‘de mens uit het proces halen’, zodat het lot van de VS niet in handen van een twijfelende soldaat ligt. Generaal Beringer (Barry Corbin) ziet het anders. ‘Ik vertrouw ons land niet aan een of andere siliciumdiode toe.’
Die laatste krijgt natuurlijk gelijk wanneer David enkele nieuwe games van de server van een spelontwikkelaar wil stelen. Per toeval komt de luie student en gewiekste hacker in het zwak beveiligde computernetwerk van luchtdefensie terecht en start hij een spel met de ronkende titel: Global Thermonuclear War. David weet niet dat zijn tegenspeler een computer is die een kernwapenarsenaal achter zich heeft dat zo de wereld kan vernietigen. En deze zelflerende computer weet op zijn beurt niet dat zijn tegenspeler een tienernerd is die enkel maar wat indruk wil maken op zijn klasgenote Jennifer (Alley Sheedy). Moraal van het verhaal: als een puber een oorlogscomputer gek kan maken, kan een Russische schurk dat ook.
Sinds het bedrieglijk naïeve WarGames daagt het bij velen dat artificiële intelligentie potentieel een monster van Frankenstein is
Sinds het bedrieglijk naïeve WarGames daagt het bij velen dat artificiële intelligentie – zoals de zelflerende computer WOPR – potentieel een monster van Frankenstein is, een creatuur dat de mens schiep zonder te weten waartoe het in staat is. Hackers zoals David zijn daarom de ideale helden om zwakke schakels in zulke onfeilbaar geachte systemen bloot te leggen, een beetje zoals journalisten die de waarheid naar de oppervlakte willen brengen.
Ironisch dat de wet die werd opgesteld naar aanleiding van deze Koude Oorlogsthriller – Reagan toonde er tijdens de hoorzitting zelfs clips uit – erna zo uitgehold werd. Vandaag is het een vehikel om klokkenluiders als Edward Snowden te muilkorven. De anti-hackerswet vervelde dus tot een tool om bezorgde zielen monddood te maken en complotten te verhullen. Zo verdwijnt de twijfelende mens toch weer uit het proces, net datgene waarvoor de film waarschuwde.
Deze recensie kadert binnen het paranoianummer van Humbug, dat je hier kan kopen. De film is te bekijken via YouTube of ontleen je in een van deze bibliotheken.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.