In Les jeunes amants vertelt Carine Tardieu niet haar verhaal, maar dat van de moeder van de in 2015 overleden Franse filmmaakster Sólveig Anspach. Het werd een knappe ode aan liefde, leven en leeftijd.
De 70-jarige Shauna is een zelfstandige vrouw die haar liefdesleven opzij geschoven heeft. Maar de 45-jarige Pierre, getrouwd en met kinderen, brengt haar van haar stuk. Vijftien jaar na hun vluchtige ontmoeting is hij haar nog niet vergeten. Voor hem is zij niet ‘iemand op leeftijd’ maar een begeerlijke vrouw waar hij van houdt.
Over de relatie van deze twee gaat de vierde film van Carine Tardieu, een project dat de Franse cineaste overneemt van Sólveig Anspach. Toen deze laatste overleed in 2015 was zij bezig aan het verhaal van haar moeder die op latere leeftijd een liefdesrelatie had met een veel jongere arts. In samenwerking met Agnès De Sacy, de coscenariste van de overleden Frans-IJslandse regisseur, is Tardieu erin geslaagd een vrije bewerking te maken van het oorspronkelijke idee.
Taboedoorbrekend
Verwacht alvast geen film die moraliserend met de vinger wijst, maar een drama dat patriarchale cinema uitdaagt. Een liefdesverhaal tussen een oudere vrouw en een jongere man wordt in onze maatschappij nog steeds niet aanvaard. Jeanne (Cécile de France), de vrouw van Pierre, barst dan ook in lachen uit wanneer ze het verneemt. Een relatie tussen haar man en een oudere vrouw is iets dat ze zich niet kan voorstellen. Nochtans is het precies de leeftijd van Shauna die hun liefde gevaarlijker maakt voor Jeanne. Het gaat niet om een kortstondige lichamelijke aantrekking, maar wel een echte liefde die hen innig samenbrengt na zoveel jaren.
Een liefdesverhaal tussen een oudere vrouw en een jongere man wordt in onze maatschappij nog steeds niet aanvaard.
De hoofdpersonages worden omringd door personen die zelf niet zoveel geluk hebben in de liefde. Georges (Sharif Andura), de vriend van Pierre, vormt een beetje een komisch tegengewicht door zijn vluchtige avontuurtjes met jongere vrouwen. Cécilia (Florence Loiret-Caille), de dochter van Shauna, ziet met lede ogen aan (ook al wil ze dat niet) hoe haar moeder verliefd is op een man van haar leeftijd.
Moedig talent
Een actrice vinden voor de rol van Shauna was een uitdaging. Het moest iemand zijn die geen schrik had om uit te komen voor haar leeftijd. Een rol die de ouderdom en de dood recht in de ogen kijkt is ver verwijderd van de eeuwige jeugd van de hedendaagse actrices. Daarenboven wilde Tardieu de rol geven aan een vrouw die nooit enige esthetische chirurgie had ondergaan. En zo vond ze ‘la femme à côté’ van François Truffaut: Fanny Ardant.
Een rol die de ouderdom en de dood recht in de ogen kijkt is ver verwijderd van de eeuwige jeugd van de hedendaagse actrices.
Deze grote actrice van de Franse cinema had eigenlijk een beetje schrik om letterlijk en figuurlijk onthuld te worden. Het was vergelijkbaar met de schroom voor ‘de eerste keer’, zoals Shauna die voelt wanneer Pierre met haar naar bed wil. Mooi te zien trouwens hoe de schrik om lief te hebben eigen is aan elke leeftijd. Melvil Poupaud incarneert als Pierre de gepassioneerde arts met een diepgewortelde existentiële angst. De tederheid van hun aanrakingen en gezichtsuitdrukkingen nemen de kijker uiteindelijk mee na het weinig overtuigende eerste kwartier van de film. Een mooie sequentie is die in de kleedkamers van het zwembad, waar Shauna naar de lichamen van de oudere vrouwen kijkt die staan te douchen. Zo zien we haar lichaam zonder dat het ooit getoond wordt.
De decors in de film weerspiegelen ook de personages en hun innerlijke leven. Zo is het appartement van Shauna gevuld met foto’s, tekeningen en allerlei objecten die getuigen van haar lange leven. Pierre lijkt daarentegen opgesloten in een steriel flatgebouw. De vele klokken in de film wijzen erop dat tijd essentieel is en snel voorbij gaat. Het melancholische van de muziek verzacht ietwat de hardheid van wat de personages meemaken. Zo is er de mooie passage in de Gare de Lyon waar een meisje achter een piano kruipt waarop iedereen mag spelen. Het zet Pierre ertoe aan Shauna op te bellen en de weg die ze afleggen naar elkaar toe wordt geritmeerd door deze muziek.
Liefhebben is leven
Dit melodrama is tegelijkertijd actueel en tijdloos. Buiten een enkel mondkapje dat in de achtergrond voorbij fietst en enkele referenties naar Covid in de gesprekken wordt er verder geen aandacht getrokken op de pandemie, tenzij in de boodschap.
Zoals Pierre het zegt: ‘Het maakt niet uit hoeveel tijd we nog hebben, we moeten profiteren van de lucht die we nog samen inademen.’ Daarmee krijgt deze film meteen een extra dimensie in deze tijden waar we van elkaar gescheiden worden en elkaar niet meer mogen aanraken. Het is een verhaal van mensen die elkaar kussen en omhelzen – zelfs als ze in de risicogroep zitten. Leef dus intens en op het moment als je niet naast het leven wil grijpen.
'Les jeunes amants' speelt vanaf 9 februari 2022 in de Belgische bioscopen.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.