In het op een jazzy score voortdrijvende The man with the golden arm volgt Otto Preminger een oorlogsveteraan die zijn demonen met drugs bestrijdt. De ex-gevangene wordt knap vertolkt door zanger-acteur Frank Sinatra, die deze complexe rol helemaal naar zijn hand zet.
Hoewel hij het witte doek deelde met grote sterren zoals Burt Lancaster, Montgomery Clift, Rita Hayworth en Janet Leigh, liep Frank Sinatra zelf niet bepaald hoog op met z’n acteercarrière. The man with the golden arm (1955) vormt hierop een uitzondering. Al kan je gerust stellen dat de iconische zanger van ‘My way’ en ‘That’s Life’ ook daarbuiten meer dan gedenkwaardige rollen neerzette.
Dat The man with the golden arm er toch bovenuit steekt, is te wijten aan zijn intense vertolking en de realistische representatie van druggebruik. Maar ook het vakmanschap van regisseur Otto Preminger valt niet te verloochenen.
Bajesklant of beroepsmuzikant?
De Oostenrijkse cineast van klassiekers als Anatomy of a murder (1959) en Advise and Consent (1962) sloeg op de vlucht voor de terreur van het nazi-regime, waarna hij een onderkomen vond in de Verenigde Staten. Daar beleefde hij zijn doorbraak met Laura (1944), een raadselachtige film noir die ondertussen een mythische status heeft bereikt. Maar dat de veelzijdige Preminger zijn beste werk draaide tijdens de jaren 1950 en 60, staat buiten kijf.
The man with the golden arm is een controversieel en taboedoorbrekend drama over de drugsverslaafde gokker Frankie Machine, die ervan droomt om aan de bak te komen als beroepsmuzikant.
The man with the golden arm is daar een perfecte illustratie van. Dit controversieel en taboedoorbrekende drama vertelt het relaas van de drugsverslaafde gokker Frankie Machine (een zelfverzekerde Sinatra) die net uit de gevangenis is ontslagen. Hij droomt ervan om aan de bak te komen als beroepsmuzikant, maar zijn neurotische echtgenote (Eleanor Parker) – die sinds een auto-ongeval aan haar rolstoel gekluisterd zit – ziet daar weinig brood in.
Bijgevolg wordt Frankie weer in de armen gesloten van de leden uit zijn vroegere entourage en probeert hij in de straten van Chicago te weerstaan aan de verleiding van drank en drugs. Kim Novak speelt de vrouw van wie Frankie echt houdt en hem onvoorwaardelijk blijft steunen.
Censuur
Het scenario is gebaseerd op de gelijknamige roman van Nelson Algren. Producent Bob Roberts was er naar verluidt als de kippen bij om de filmrechten op deze National Book Award-winnaar te bemachtigen en had aanvankelijk Robert Aldrich (Kiss me deadly, The dirty dozen) aangetrokken voor de regie. Het voltooide script werd echter afgewezen door de Motion Picture Association of America (MPAA), zelfs toen het nadien werd herschreven.
Zo lang de verwijzingen naar druggebruik niet verwijderd werden, mocht Premingers film niet op de markt worden gebracht. Maar dat was buiten United Artists gerekend.
Ook Otto Preminger kon het tij niet keren. Hij was altijd tegen censuur in Hollywood. Twee jaar eerder was de acteur-regisseur al in aanvaring gekomen met de commissie (naar aanleiding van The moon is blue) en hij was duidelijk niet van plan om in te binden en zich te schikken naar de strenge opgelegde regels van de zogenaamde Hays-code – wat Preminger uiteraard niet in dank werd afgenomen. Zo lang de openlijke verwijzingen naar druggebruik niet verwijderd werden, mocht de film niet op de markt worden gebracht.
Maar dat was buiten productiemaatschappij United Artists gerekend. Toen ze daar een ruwe versie te zien kregen, waren ze dermate onder de indruk dat ze besloten om de film ook zonder goedkeuring uit te brengen.
Om de realiteit zo dicht mogelijk te benaderen, draaide Otto Preminger veel van zijn latere werk op locatie. Bij The man with the golden arm was dit nog anders en valt het niet te verdoezelen dat dit drama volledig is opgetrokken uit studiodecors. Preminger werkte de film niettemin tot in de kleinste details uit. Het is een mooi staaltje van zijn feilloze inzicht en strakke controle over de filmische ruimte, evenals diens nauwgezette scèneopbouw.
Ondanks de omstreden thematiek, werd The man with the golden arm een doorslaand succes. Het leverde Sinatra – die ter voorbereiding ook enkele ontwenningsklinieken ging bezoeken – een Oscarnominatie op in de categorie beste acteur, die helaas niet verzilverd werd.
'The man with the golden arm' is te zien in de Brusselse Cinematek, op 14 mei 2022 om 20u en op 20 mei 2022 om 20.15u.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.