Greta Gerwig kroont zichzelf met Barbie wederom tot koningin van de vrouwenfilm. Ze creëert een gevoelig metaverhaal van zelfrealisatie, vrouwelijkheid en moederschap, en plaveit de weg van Barbieland naar De Echte Wereld (en terug).
Stereotiepe Barbie (Margot Robbie) ontwaakt in haar Barbie-droomhuis, zwaait gedag naar haar knappe Barbie-buurmeisjes (Issa Rae, Sharon Rooney en Emma Mackey), kiest haar snoezige Barbie-outfit-van-de-dag en ploft neer in haar roze Barbie-Corvette. Elke dag is volmaakt, elke avond is girls night. Haar leven is perfect.
Maar zoals dat nu eenmaal gaat in een vrouwenleven, bekruipt haar van de ene Barbie-dag op de andere een existentiële crisis. En cellulitis. Én gedachten over de dood die niet thuishoren in haar roze realiteit.
In de zoektocht naar verlossing klopt de onthutste blondine aan bij de hekserige maar wijze Rare Barbie (Kate McKinnon) die haar weet te vertellen hoe ze haar wereld weer netjes 'pink and perfect' krijgt. Maar daarvoor moet ze wel Barbieland verlaten en inruilen voor het poppenhuis van de echte wereld.
Ingenieus pact
Op Gerwigaanse wijze doet Greta Gerwig wat ze het beste doet: een verhaal vertellen dat pijnlijk wijst op de ballasten en vreugdes van een vrouwelijk bestaan. Om die sentimenten op grote schaal te vervatten sloot ze een ingenieus pact en verkocht de kopstukken van Warner Bro’s en Mattel een concept van kolossale winst. Barbie werd lang voor de première tot een hype gebombardeerd in de hoop potentiële filmgangers (opnieuw) naar de cinema te lokken.
Op Gerwigaanse wijze doet Greta Gerwig wat ze het beste doet: een verhaal vertellen dat pijnlijk wijst op de ballasten en vreugdes van een vrouwelijk bestaan.
Het zou een gigantisch feestmaal worden met thematische merchandise, samenwerkingen met kleding- en make-upmerken, uitgerolde roze lopers vol stralende influencers gekleed in glitter. Ook Barbie’s soundtrack is een deel van de prijs die Gerwig aan Hollywood betaalde. Het merendeel van de tracks zijn verzadigd met popdiva’s van het moment zoals Dua Lipa, Lizzo, PinkPantheress of het aftitelnummer, een remix van de campy Barbie Girl-meezinger.
Het enige overtuigende wijsje blijkt het nummer What I was made for door Billie Eilish te zijn. Greta Gerwig noemt het zelf “het glitterende roze hart van de film”. Dat kloppende hart – hoe bombastisch en zeemzoet het geheel ook mag aanvoelen – dat kleine meisje in iedere vrouw, jong of oud, laat de Lady Bird-regisseur nooit los.
Arische Ken
Ryan Gosling is de Ken onder Kens. Hij is de Arische Ken, een leeghoofd met grote spierballen en een nog groter hart voor Stereotiepe Barbie, maar die liefde is niet helemaal wederzijds. Zijn leven is nooit anders geweest, en hij is daar volkomen gelukkig mee.
Wanneer de simpleton op verblinde hartstocht met de radeloze Barbie mee naar De Echte Wereld afreist, komt ook hij tot een inzicht: de échte waarde van zijn (fragiele) masculiniteit en nog beter: het patriarchaat. Hij waant zich in een utopie van mannen die hun geërecteerde kantoorgebouwen betreden, mannen die volbloed paarden berijden en… vrouwen die mannen respecteren. Ongelooflijk! Die revelerende kennis neemt hij terug naar Barbieland en verandert in de naam van alle Kens, in oppositie van alle Barbies, de wereld naar zijn idealen.
Greta Gerwig is er in geslaagd het mannelijke perspectief in een 'vrouwenfilm' laagdrempelig, humoristisch en toch scherpzinnig aan te kaarten.
Je kan niet naast Gosling kijken en met momenten dreigt de Blade runner-acteur met zijn rake sociale kritiek, die fijn verweven zit tussen de Barbie-bekommernissen, er zijn film van te maken. Wat de ware boodschap van de film alleen maar tot harmonie brengt. Gerwig is er met haar creatieve levenspartner Noah Baumbach op ingenieuze wijze in geslaagd het mannelijke perspectief in een 'vrouwenfilm' laagdrempelig, humoristisch en toch scherpzinnig aan te kaarten.
Kinderfilm voor volwassenen
Barbie werd al vanaf zijn eerste formatie gelabeld tot feministisch werk met een humoristische bijklank. Maar de regisseur deed het veel frivoler dan dat en boetseerde aan een gelaagde kinderfilm voor volwassenen. Barbie maakt niet zozeer een statement over vrouwelijkheid of het genderdebat, maar kaart een conversatie aan die post-MeToo overgevloeid is in de dagelijkse dialoog van de doorsnee vrouw. Barbie is intelligent, genuanceerd en soms melig op de juiste manier.
Die onbezwaarde conversatie wordt soms abrupt verbroken door meer uitvergrote scènes van het genderdebat. Wat al vanzelfsprekend was, wordt nog explicieter gemaakt door personages die als een spreekbuis het woord nemen. De genderconversaties in Barbie zijn voor een modern sociaal geëngageerd publiek zo evident geworden dat die momenten vaak overbodig zijn en soms aanvoelen als een ongewild hoorcollege.
Barbie is een visueel verrukkelijke satire vol metahumor en zelfreflectie die in de toekomst ongetwijfeld dienst zal doen als tijdscapsule. Gerwig bewijst dat je van iets kan houden en tegelijkertijd kan erkennen dat het gebreken heeft of na verloop van tijd verraderlijk problematisch geworden is. De kracht van nostalgie en een reusachtig budget valt niet te onderschatten.
'Barbie' is sinds 19 juli 2023 te zien in de Belgische zalen. In Nederland kwam de film de dag erop uit.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk. Schrijf je hier in op onze wekelijkse nieuwsbrief.