Voor haar tweede langspeelfilm keert Carla Simón terug naar de plek waar het allemaal begon: het Spaanse dorpje Alcarràs, haar geboorteplek. Geïnspireerd door haar eigen familiegeschiedenis, toont ze de laatste oogst van een lokale landbouwfamilie.
Met Alcarràs maakt Carla Simón een ensemblefilm in de ware zin van het woord. Centraal staat niet één personage, maar een hele familie, inclusief aangetrouwde verwanten en kleinkinderen. Al decennia lang telen de Solé’s perziken volgens het ritme van de seizoenen. Die noeste handenarbeid houdt de familie bijeen. Zelfs de kleinste kinderen plukken mee op de schouders van hun ouders. Wanneer de oorspronkelijke eigenaar het land doorverkoopt aan een zonnepanelenfirma slaat de familiale harmonie til.
Symbiose
Simón laat zich daarbij niet verleiden tot een voor de hand liggende reflectie op de eeuwige tegenstelling tussen natuur en technologie, het oude en het nieuwe. Ze omzeilt zulke clichés door te benadrukken dat zelfs de meest natuurlijke omgeving doordrongen is van technisch vernuft. De dam die de boomgaard op gezette tijdstippen van water moet voorzien speelt niet voor niets een prominente rol in het slotakkoord van de film.
Uit zulke goedgekozen momenten blijkt dat Simón er geen eenduidige, ecologische agenda op na houdt. Dat de mens steeds verweven is met haar omgeving is voor haar geen actiepunt, maar een vanzelfsprekendheid, die ze ook visueel benadrukt. Ze kiest voor een krap kader, maar laat daarin het landschap domineren. Ze filmt de Solé’s steeds in hun omgeving, want uit die symbiose krijgt hun leven betekenis.
Mixer of vijzel
Om de samenhang tussen de familie en haar habitat verder te versterken koos Simón uitsluitend voor niet-professionele acteurs die in de streek wonen. Net als Jonas Carpignano, die voor zijn Calabrië-trilogie (Mediterranea, A Ciambra en A Chiara) uitsluitend lokale bewoners castte, vergroot ze zo de authenticiteit van het verhaal.
Simón laat zich daarbij niet verleiden tot een voor de hand liggende reflectie op de eeuwige tegenstelling tussen natuur en technologie.
De acteurs spelen alledaagse taferelen die zich ook in hun dagelijkse leven voordoen. Een grootvader vertelt tijdens het plukken alweer datzelfde oorlogsverhaal. Kinderen laten hun fantasie de vrije loop en spelen oorlogje in een verlaten auto. Een groep grootmoeders discussieert vurig over een wel erg controversiële vraag: een mixer of een vijzel, welke van de twee geeft het meeste smaak?
Organisch weeft Simon die huiselijke scènes aaneen. Terwijl de acteurs hun rol spelen, blijven ze ook gewoon zichzelf. Ze eten, lachen en praten zoals ze dat de dag voor of na de opnames zouden doen. Alcarràs heeft geen plotse plotwendingen of emotionele revelaties nodig om het verhaal levendig te houden, maar blinkt uit in eerlijkheid en stijlvolle eenvoud.
'Alcarràs’ speelt vanaf 18 januari 2023 in de Belgische zalen. In Nederland verscheen de film al op 18 augustus 2022.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.