Voor hij met Drive my car internationaal doorbrak, maakte Ryûsuke Hamaguchi in 2018 al Asako I &II. In deze film gaat de Japanse regisseur op zoek naar de definitie van echte liefde door een vrouw te volgen die de dubbelganger van haar grote liefde tegenkomt.
Wanneer haar eerste grote liefde plots spoorloos verdwijnt, besluit Asako (Erika Karata) Osaka te verlaten en naar Tokyo te verhuizen. Twee jaar later staat ze op het punt te trouwen met een man die uiterlijk als twee druppels waters lijkt op haar verdwenen geliefde. Dat dubbelgangersmotief domineert het verhaal van Asako I & II (2018), waarvoor Ryûsuke Hamaguchi inspiratie vond in de Japanse roman Netemo Sametemo (letterlijk: wanneer slapend of wakend) van Tomoka Shibasaki.
Verwacht geen Dr. Jekyll and Mr. Hyde met een lichaam waarin meerdere karakters huizen. Wel: twee mannen die fysiek niet van elkaar te onderscheiden zijn. Hun karakters zijn daarentegen wel verschillend: de vrijgevochten Baku, haar eerste geliefde, verschilt duidelijk van de meer conventionele Ryohei, die eerder beantwoordt aan het stereotype van de Japanse man.
Het duidelijkste onderscheid tussen de evenbeelden (beiden gespeeld door Masahiro Higashide) zit in hun taal. Ryohei bezigt Kansai-ben, het dialect van de Kansei-regio, terwijl Baku Hyojungo spreekt - zeg maar het standaard Japans. Helaas gaat dit verschil verloren voor een kijker die de taal niet machtig is. Dat ze complementaire dubbelgangers zijn, blijkt echter ook uit hun kledingstijl en hun manier van bewegen. Ryohei is open en enthousiast, Baku houdt alles voor zich. Hij is mysterieuzer.
Daverende grondvesten
De aardbeving in Fukushima – die in 2011 een kernramp veroorzaakte in het Japanse prefectuur – zindert ook na in het leven van Asako, die de plek twee keer bezoekt en er ook de aardbeving meemaakt. Zoals de Japanners uit die regio op een breuklijn tussen twee aardplaten balanceren, zo zoekt Asako een evenwicht tussen de rouw om haar verdwenen geliefde en het verlangen om haar leven weer op te bouwen op haar kwetsbare fundamenten.
In Asako I & II lijken realiteit en onwerkelijkheid naast elkaar te bestaan.
Ook werkelijkheid en realiteit doen een bijzondere balanceeract in Asako I & II. Uit een absurde situatie komen reële gevolgen voort en soms bevat de realiteit een absurd element, onder meer door de veelvuldige ellipsen.
Hamaguchi laat niet alleen personages subtiel verdwijnen en verschijnen, maar creëert ook grote tijdssprongen en inhoudelijke sprongen. Doordat de maker geen enkele verklaring geeft voor de manier waarop de hoofdpersonages zich gedragen, stemt Asako I & II ook tot nadenken. De kijker moet zelf maar uitmaken wat Asako ertoe aanzet te handelen zoals ze doet. Het schaduwspel in de belichting van de scènes is in dit opzicht belangrijk, omdat het de duistere zijde van het liefdesverhaal toont.
Happy of open einde?
Op zijn best kan Asako I & II gezien worden als een denkoefening over de definitie van echte liefde – als die al bestaat – en over hoe het voorbijgaan van de tijd een relatie kan versterken door het verlangen om niet alleen te zijn.
De twee protagonisten, die op het einde kijken hoe de rivier voorbij stroomt, geven het gevoel dat Asako’s mysterie slechts een klein onderdeeltje is van een onophoudelijke stroom. Mooi om te zien hoe Asako I & II ervan uitgaat dat een liefdesverhaal niet per se een duidelijk einde moet hebben: sommige happy endings blijven inderdaad beter open.
'Asako I & II' speelt vanaf 3 augustus 2022 in de Belgische bioscopen. In Nederland is de film vanaf 28 juli 2022 te zien.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.