In First cow van Kelly Reichardt geeft Orion Lee gestalte aan de helft van een zwerversduo dat in het 19de eeuwse Amerika probeert vooruit te komen. ‘Ambitie is gezond als je het op de juiste manier benadert.’
Een carrière in de filmwereld is de droom van velen, realiteit voor weinigen. Orion Lee is nog geen grote naam. Hij speelde de afgelopen jaren enkel bijrolletjes die te klein waren om bij te blijven, zoals in de film Only you en de Britse minireeks Informer. Maar met First cow heeft hij nu zijn eerste hoofdrol beet.
Het verhaal is dat van Cookie en King-Lu, twee bravige gelukzoekers in het 19de eeuwse Oregon. Hun leven komt niet echt van de grond, tot ze overgaan tot actie: ze stelen ’s nachts melk uit de enige koe in de regio. Zo kunnen ze koekjes bakken en verkopen, wat al snel aanslaat. De zakenman die de eigenaar is van het dier zal de melk niet missen. Maar rechtvaardigt het de diefstal?
Orion Lee, die als King-Lu de meest ondernemende van het duo speelt en John Magaro als zijn tegenspeler heeft, gelooft niet in het bestaan van binnenwegen naar succes. ‘Ik denk dat er altijd een prijs is die je betaalt, voor elke weg die je kiest. Niet alleen als je gelooft dat je anderen te slim af kan zijn. Zelf ben ik onlangs vader geworden van een prachtige baby. Daardoor slaap ik nu veel minder en moet ik vaak luiers verversen. Je moet voor jezelf uitmaken of je de prijs wil betalen voor de keuze die je maakt.’
King-Lu ziet hoe de pioniers aanschuiven om hun koekjes te kopen, tot ze op zijn. Hij denkt succes te hebben gevonden. Heeft jouw eerste hoofdrol je een gevoel van succes gegeven?
Orion Lee: ‘Het korte antwoord is ‘ja’. Het echte antwoord is meer complex. Nee, Hollywood staat niet plots op mijn deur te bonken. Ik heb zelfs maar één rol gespeeld sinds de opnames van First cow in 2018 zijn afgelopen, en daar mag ik je voorts niets over vertellen. Wat ik je wel kan zeggen, is dat ik heel wat jaren geleden Das Leben der Anderen zat te kijken. Ik vroeg me af waarom, ik hield meer van actiefilms en deze film was zo traag. Tot ik aan het einde merkte hoe hard ik erdoor geraakt was. Ik dacht bij mezelf – ik zat toen nog op de acteerschool: als ik ooit één film zoals die film kan maken, dan zal ik tevreden zijn. Dankzij First cow ben ik dat nu. Daardoor voel ik me succesvol.’
'Het probleem is dat we vaak door anderen en door de maatschappij laten bepalen wat succes is.'
De band tussen Cookie en King-Lu is bijzonder, al kan je je afvragen of het van meet af aan een oprechte vriendschap is.
‘In het begin zijn ze allebei erg behoeftig. Ze worden gedreven door de nood aan gezelschap. Ze hebben niets en niemand anders. Geleidelijk groeit de waardering voor elkaar om wie de ander is. Dat het zo loopt, konden ze ook zelf niet weten van tevoren. Het typeert onze condition humaine. We weten nooit wat er komt.’
Zoals het einde van de film, met de twee liggend naar elkaar op het gras, schijnbaar veel open laat. Terwijl wij als kijker wel weten hoe het afloopt.
‘King-Lu voelt in deze laatste scène meerdere gedachten door zijn hoofd gaan. Misschien denkt hij dat ze veilig zijn, dat het hen gelukt is. Misschien wil hij zijn vriend wel even laten rusten om dan samen verder te gaan. Maar er is ook de onuitgesproken afweging dat hij alleen verder moet. Wat is de beste optie? De keuze die hij maakt, zal de uitkomst veranderen. Dat doen we als mens voortdurend. Je moet je prioriteiten afwegen om vervolgens te zeggen: deze beslissing neem ik en ik weet niet wat de gevolgen zullen zijn.’
First cow gaat niet alleen over vriendschap, maar ook over ambitie en succes. In hoeverre is dat gezond om na te streven?
‘Ambitie en succes zijn gezond als je ze op de juiste manier benadert. Het probleem is dat we vaak door anderen en door de maatschappij laten bepalen wat succes is. Daardoor krijgt het een verkeerde invulling. Weet je, het acteervak kan enorm ontmoedigend zijn. Succes wordt er vaak gelijkgesteld aan meespelen in een blockbuster of een grote Hollywoodfilm. Dat is maar voor weinigen weggelegd. Als je succes opvat als werken met mensen die je respecteert aan projecten die je voldoening geven, dan kan je wel op een gezonde manier succesvol zijn.’
Waren er periodes in het verleden waarin je je ontmoedigd voelde omdat je acteerdroom onbereikbaar leek?
‘Je definitie van succes bepaalt of je zulke momenten hebt. Ik heb altijd geprobeerd om elke dag een ding te doen dat mij dichter bij mijn doel bracht. Dat kan een brief zijn die ik schrijf aan een casting director. Of ik bekijk een film met een acteur die ik enorm respecteer. Ik geloof erin om elke dag dingen te doen die je onder controle hebt en die je dichter bij je doel brengt. Dichter bij succes. Alleen jij bepaalt wat dat inhoudt. Laat niemand anders voor jou bepalen wat succes is.’
‘Kelly Reichardt geeft de kijker de ruimte om deel uit te maken van de film. Ze zal je nooit vertellen wat een personage aan het denken is. Ze dringt geen interpretatie of zienswijze op.'
Acteren vergt veel van mensen, maar wat betekent het voor jou?
‘Het is de verantwoordelijkheid om te laten zien wat het betekent om mens te zijn en menselijkheid te tonen. Om vervolgens mensen samen te brengen zodat ze beseffen dat we met z’n allen meer raakvlakken dan verschilpunten hebben. Ik heb het gevoel dat het daar allemaal op neerkomt. Het geld, de machtsverhoudingen – dat is maar bijzaak.’
Dan zit je goed met elke film die Kelly Reichardt draait. Zij laat ons naar mensen kijken die we anders misschien niet zouden opmerken of ontmoeten.
‘Ze geeft de kijker ook de ruimte om deel uit te maken van de film. Ze zal je nooit vertellen wat een personage aan het denken is. Die vrijheid geeft ze ook op de set. Je kan als acteur zelf bijdragen aan de kunst die zij schept, net zoals het publiek dat kan. Ze dringt geen interpretatie of zienswijze op. Zij bepaalt niet wat de film betekent. Maar ze weet natuurlijk wel wat ze wil. Tegelijk laat ze anderen toe om daaraan bij te dragen, aan de creatie zowel als aan de ervaring van haar kunst.’
Alleen is haar visie en aanpak niet de gangbare praktijk. Over de industrie zelf is de laatste jaren veel gezegd. Over de mannelijke dominantie en het gebrek aan diversiteit, bijvoorbeeld. Is het wel een gezonde sector om in te werken? Of kan het dat worden?
‘Ik heb een goed gevoel bij de mensen die ik ontmoet in deze sector. Er is altijd nog een lange weg af te leggen. Tegelijk krijg ik de indruk dat het een industrie is die wel degelijk vooruitkijkt en die zichzelf hogere standaarden tracht op te leggen. Natuurlijk is er altijd ruimte voor verbetering, maar ik denk dat het even goed een deel is van ambitie en succes. Elke stap die je zet om daar dichter bij te komen, is een goede stap.' (peinzend) 'Als ik zeg dat acteren belangrijk voor me is, dan is dat omdat het menselijkheid laat zien en het leven toont. Het allerbelangrijkste is natuurlijk altijd het leven zelf, dat is mens zijn. Ik wil dus welzeker voor de rest van mijn dagen deel uitmaken van deze industrie. Maar vind ik het belangrijker dan mijn eigen leven? Nee, dat niet.’
'First cow' is nu te zien in de bioscoop en op Mubi. Lees hier onze analyse over de films van Kelly Reichardt.
Genoten van dit artikel? Neem een jaarabonnement op Humbug en ontvang elk kwartaal een oogstrelend magazine in je bus. Zo maak je meteen ook onafhankelijke filmjournalistiek mogelijk.